روایت اسراف ممنوع

بشر بن مروان گفت با چند نفر خدمت حضرت صادق (علیه السلام ) رسیدیم . دستور داد خرما آوردند. در موقع خوردن بعضى دانه هاى آن را پرت مى کردند. حضرت صادق (علیه السلام ) دست کشیده فرمود اینکار را نکن زیرا اسراف است ، خدا تباه کردن را دوست ندارد.

و نیز در روایت دیگر فرمود: در سه چیز اسراف است :
1. در موقع کار جامه آبروى خود را پوشیدن 2. دانه را اینطرف آنطرف انداخت 3. ریختن زیادى آب . فرمود در خوراک اسراف نیست
بحارالانوار، ج 15، قسمت چهارم ، ص 201.

آسیب های مادی و معنوی اسراف

اسراف و معیارهای تشخیص آن

یکی از آسیب های مهم بر فرد و جامعه اسراف و زیاده روی است که پیامدهای منفی و گاه خطرناکی، چه در بُعد اقتصادی و چه در بعد اخلاقی بر جای می گذارد. اسراف، در اصل به معنای تجاوز از حد وسط است. مفهوم و گستره معنایی این واژه در قرآن کریم، همان معنای لغوی آن است. راغب اصفهانی می گوید: «سَرَف» تجاوز از حد در هر کاری است که آدمی انجام می دهد». واژه «تبذیر» نیز، پراکنده ساختن و جدا کردن چیزی است که به تدریج در معنای مجازی نابود کردن و هدر دادن مال و در تعبیر عامیانه «ریخت و پاش» به کار رفته است.

بنابراین، اسراف معنای نزدیکی با تبذیر دارد؛ با این تفاوت که اسراف، بیشتر زیاده روی در مصرف است، ولی تبذیر، هدر دادن مال و اتلاف آن است. همچنین گستره اسراف، تمام افعال آدمی را در بر می گیرد، در حالی که گستره تبذیر، اختصاص به امور مالی دارد. هر چند در روایت ها گاهی در یک معنا هم به کار می روند.

تشخیص تبذیر به معنای هدر دادن و اتلاف ثروت و کالا دشوار نیست، ولی تشخیص اسراف به معنای تجاوز از حد و گذر از میانه روی و رسیدن به افراط گرایی دشوار است؛ زیرا باید حد معتبر و محکم در اسراف را با ملاک ها و معیارهایی سنجید.


ادامه مطلب ...